Južnobanatski upravni okrug se prostire na severu Republike Srbije, u jugoistočnom delu Autonomne pokrajine Vojvodina. Omeđen je rekama Dunav i Tamiš, na istoku državnom granicom sa Republikom Rumunijom, dok se na severu Okrug graniči sa opštinama Srednjebanatskog okruga - Sečanj i Zrenjanin. Zauzima površinu od 4 245km2.
Južnobanatski okrug obuhvata 94 naselja, sa 293.370 stanovnika (popis 2011. godine). Najveća naseljenost je u opštini Pančevo (165 stanovnika po km2). Poljoprivredne površine obuhvataju 80,9% teritorije, dok je pošumljenost 5,4%. Administrativni i industrijski centar okruga je grad Pančevo.
Banat je dobio ime po tituli ban, odnosno po istorijskoj pokrajini nazvanoj Tamiški Banat (Temišvarski Banat). Tradicionalni simbol Banata je lav, koji se danas nalazi na grbu Vojvodine i grbu Rumunije.
Geografski položaj, sa nadmorskom visinom pretežno od 70-100m je veoma povoljan za poljoprivrednu proizvodnju.
Strategijom razvoja AP Vojvodine za period 2014-2020. godine definisani su strateški prioriteti kao i mere za njihovo postizanje. Svi gradovi i opštine okruga, u skladu sa Startegijom razvoja AP Vojvodine, donele su strategije razvoja za jedinice lokalne samouprave sa razrađenim i prilagođenim merima za postizanje definisanih prioriteta.
Prioritet 1. Razvoj ljudskih resursa
Mere:
1.1. Podsticanje novog zapošljavanja lica koja su skoro ostala bez zaposlenja;
1.2. Povećanje zapošljivosti nezaposlenih lica i posebno ugroženih kategorija na tržištu rada (osobe sa invaliditetom, dugoročno nezaposleni, Romi, mladi, visokoškolovanih, mladih, talentovanih lica...);
1.3. Unapređenje zapošljivosti radnog kontigenta kroz unapređenje stručnosti modernizacijom sistema obrazovanja i obuke;
1.4. Obrazovanje seoskog stanovništva
Prioritet 2. Razvoj infrastrukture i uslova za pristojan život i rad
Mere:
2.1. Obezbeđenje uslova za dinamičan rast investicione aktivnosti u cilju povećanja zaposlenosti;
2.2. Poboljšanje kvaliteta života na selu u cilju zaustavljanja trendova depopulacije i povećanja zaposlenosti;
2.3. Unapređenje životnog standarda kroz jednak pristup socijalnim uslugama, obezbeđenje pune društvene uključenosti i participativnosti svih građana;
2.4. Unapređenje kulturnih i sportskih sadržaja u lokalnim samoupravama u cilju povećanja životnog standarda stanovništva i njihove atraktivnosti, posebno za mlade.
2.4.1. Unapređenje sportskih sadržaja i sadržaja za mlade u lokalnim samoupravama u cilju povećanja životnog standarda stanovništva i njihove atraktivnosti, posebno za mlade. Kreiranje i sprovođenje sportskih i omladinskih politika u cilju unapređenja javnog zdravlja i kvaliteta života, posebno mladih. Javno zdravlje, zdravi stilovi života i slobodno vreme, posebno mladih;
2.5. Uspostavljanje integralnog planiranja i korišćenja vodnih resursa, kanalske mreže i podsistema;
2.6. Izgradnja vodovodne infrastrukture u cilju podizanja životnog standarda stanovništva i zaštite životne sredine;
2.7. Razvoj informaciono-komunikacionih tehnologija;
2.8. Unapređenje i upravljanje životnom sredinom;
2.9. Unapređenje zaštite stanovništva u kriznim situacijama u cilju podizanja kvaliteta života građana i imidža regiona;
2.10. Infrastrukturna obnova i modernizacija urbanih centara u cilju razvoja policentrične strukture.
Prioritet 3. Održivi privredni rast
Mere:
3.1. Stvaranje podsticajnog ambijenta za rast i razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća;
3.2. Očuvanje postojećeg nivoa zaposlenosti;
3.3. Unapređenje saradnje i povezivanja/klasteri;
3.4. Povećanje zaposlenosti kroz razvoj i intenziviranje ruralne ekonomske delatnosti sa fokusom na poljoprivrednu proizvodnju i agroindustriju;
3.5. Povećanje zaposlenosti kroz razvoj nepoljoprivrednih delatnosti na selu;
3.6. Smanjenje nezaposlenosti kroz razvoj i promociju turizma, posebno u ruralnim područjima;
3.7. Povećanje održivog energetskog razvoja kroz povećanje korišćenja obnovljivih izvora energije.
Prioritet 4. Razvoj institucionalne infrastrukture
Mere:
4. 1. Razvoj institucionalnog okvira u cilju smanjenja regionalnih razlika;
4.2. Afirmacija strateškog planiranja razvoja;
4.3. Efikasnije korišćenje postojećih resursa u cilju ravnomernog regionalnog razvoja.
Glavni nosioci privrednog razvoja su poljoprivreda i industrija, sa najbitnijim sektorima: agro-biznis, prerada nafte i naftnih derivata i logistika.
Razvijena je i farmaceutska, konditorska, vinarska, prehrambena, tekstilna i industrija plastične mase. Posebna pažnja se poklanja razvoju turizma, a neguju se stari zanati kao i naivno slikarstvo. Najveći industrijski centar je Pančevo, koji je jedan od najbogatijih gradova u Srbiji.
Južnobanatski okrug obuhvata:
1. Grad Pančevo - gradska naselja: Pančevo (sedište), Starčevo i Kačarevo,
2. Grad Vršac - sedište gradsko naselje Vršac,
3. Opština Kovin - sedište gradsko naselje Kovin,
4. Opština Kovačica - sedište gradsko naselje Kovačica,
5. Opština Alibunar - gradska naselja: Alibunar (sedište) i Banatski Karlovac,
6. Opština Bela Crkva - sedište gradsko naselje Bela Crkva,
7. Opština Plandište – sedište seosko naselje Plandište i
8. Opština Opovo - sedište gradsko naselje Opovo.
Ovo je etnički i verski jedna od najheterogenijih regija u Evropi. Najzastupljeniji su Srbi, ali je značajni prisustvo i Rumuna, Mađara, Slovaka, Makedonaca i Roma, a u nešto manjem broju zastupljeni su Bugari, Nemci, Albanci, Bošnjaci, Vlasi, Goranci i Bunjevci. U Južnobanatskom okrugu tradicionalno se neguju dobri međunacionalni odnosi i tolerancija.
Na teritoriji Južnog Banata evidentirano je 121 nepokretno kulturno dobro,od toga 89 spomenika kulture, 2 prostorno kulturno-istorijske celine, 27 arheoloških nalazišta i 1 znamenito mesto.
Neki od kulturnih spomenika ove regije su:
• Manastir Vojlovica, iz1405. godine, Pančevo,
• Uspenska i Preobraženska crkva iz 1811. godine, Pančevo,
• Narodni muzej (nalazi se u zgradi Magistrata iz 1833. godine),
• Gradska kuća u Vršcu (Magistrat) iz 1860. godine,
• Vršački zamak (Vršačka tvrđava, Vršačka kula) je tvrđava iz 15. veka ,
• Vladičanski dvor u Vršcu (izgrađen između 1750. i 1757. godine),
• Ostaci srednjovekovne tvrđave Stari grad, Kovin,
• Srpska pravoslavna crkva u Samošu, Kovačica,
• Bunari u Vladimirovcu, Alibunar,
• Srpska pravoslavna crkva Svetih Petra i Pavla, Bela Crkva,
• Dvorac Jagodić, Plandište,
• Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole, Opovo.
U Južnobanatskom okrugu nalazi se 23 zaštićena prirodna dobra, od čega 1 zaštićeno stanište, 1 memorijalni prirodni spomenik, 2 predela izuzetnih odlika, 1 park prirode, 5 prirodnih spomenika, 11 spomenika prirode, 1 specijalni rezervat prirode i 1 strogi rezervat prirode.
Najveće zaštićeno područje okruga, površine 34.829,32 ha, a koje se prostire na teritoriji opština Alibunar, Vršac, Bela Crkva i Kovin je Specijalni rezervat prirode „Deliblatska peščara“ (zaštićena 2002. godine). Pozicioniran je između Tamiša, Dunava i Belocrkvanske kotline, i predstavlja najveću oazu peščarsko-stepske i šumske vegetacije koja je nekada dominirala Panonskom nizijom.
Predeo izuzetnih odlika “Vršačke planine” predstavlja zasebnu geomorfološku celinu. Nalazi se u jugoistočnom delu Banata uz granicu sa Rumunijom. Veći deo planinskog masiva nalazi se u granicama Srbije, dok je njen manji deo u Rumuniji. Najviši vrh Vršačkih planina je Gudurički vrh (641 m.n.v.), koji je ujedno i najviši vrh u Vojvodini. Vršačke planine prostorno se nalaze u opštini Vršac. Zaštita je uspostavljena 2005. godine, na površini od 4.371 ha.
U gradu Pančevu se nalaze:
• Park prirode „Ponjavica“
• Prirodni spomenik „Stablo crne topole u Uljmi“
• Spomenik prirode „Ivanovačka ada“
• Spomenik prirode „Dva stabla belog jasena kod Dolova“
• Spomenik prirode „Kesten Ćurčina u Pančevu“
• Spomenik prirode „Stablo crvenolisne bukve u Omoljici“
• Strogi rezervat prirode „Ivanovo“
U gradu Vršcu se nalaze:
• Zaštićeno stanište „Mali vršački rit“
• Memorijalni prirodni spomenik „Spomen šuma u Kuštilju“
• Predeo izuzetnih odlika „Vršačke planine“
• Prirodni spomenik „Bernačkov herbar“
• Prirodni spomenik „Krupnolisna lipa“
• Prirodni spomenik „Drvored dudova br. 2 (Zagajica-Izbište)
• Prirodni spomenik „Drvored dudova br.3 (Izbište-Uljma)
• Spomenik prirode „Straža“
• Spomenik prirode „Stari park u Vlajkovcu“
• Spomenik prirode „Gradski park u Vršcu“
U opštini Bela Crkva se nalazi
• Predeo izuzetnih odlika „Karaš-Nera“
U opštini Plandište se nalaze:
• Spomenik prirode „Park dvorca Jagodić“
• Spomenik prirode „Stari park u Velikom Gaju“
• Spomenik prirode „Park dvorca u Hajdučici“
U opštini Alibunar se nalazi:
• Spomenik prirode „Park u Alibunaru“